Leren fietsen
Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: wie van jullie heeft leren fietsen zonder ook maar een keer te vallen? Sterker nog, wie heeft leren fietsen zonder kapotte knieën, geschaafde elleboog of blauwe heup te hebben opgelopen? Iets zegt mij dat niemand heeft leren fietsen zonder te vallen of fouten te maken. Niet alleen weet ik dit vanuit mijn eigen ervaring. Ik heb ook drie kinderen grootgebracht en leren fietsen. Je kent dat gevoel van je kind aanmoedigen en zeggen dat ze het kunnen.
Alle “veiligheidsmaatregelen” genomen. Fiets klaar. Kind klaar. Camera klaar. Bewijsmateriaal voor later is ook belangrijk. Ja kind, zo hebben we je leren fietsen! En dan, let’s go. Fietsen maar. Ik houd het zadel vast en laat je los als ik denk dat je stabiel genoeg bent. En daar gaan we dan. Bij de eerste poging van “loslaten” waggelt het kind op de fiets maar ze houdt zich staande. Gejuich van de ouders: yeah…..je kan het! Zie je wel? Kind blij. Glimlach op haar gezicht. En boem….op het moment dat ze denkt dat ze kan fietsen valt ze. Tranen met tuiten. Pijn op haar elleboog. Dikke blauwe lip op haar gezicht. Maar ze geeft niet op. We gaan het nog een keer proberen. En nog een keer. En nog een keer. Tot dat ze voldoende zelfvertrouwen heeft. En ergens 27 blessures en blauwe plekken verder kan ze zelfstandig fietsen. Drie maanden later kan ze fietsen zonder haar handen aan het stuur te hebben. Ze wordt een heuse fietsacrobaat. Dat is leren. Dat is leren van je fouten. Vallen en opstaan.
Vallen en opstaan
Ik denk dat dit verhaal zo’n beetje elk kind kan vertegenwoordigen. Beginnen aan iets wat ze niet kunnen. Gewoon doen. En dan letterlijk door vallen en opstaan leren ze hoe het echt moet. En voor je het weet zijn ze expert geworden op dat gebied. Maar dat verandert in de loop van de tijd. Naar mate we ouder worden, worden we ook voorzichtiger. Ergens is dat ook erg verstandig. Want als we de risico’s van het leven niet goed inschatten krijgen we misschien met veel meer ellende te maken dan alleen een leerproces. Maar toch. Vanwaar die sterke voorzichtigheid in het leven? En al helemaal in het bedrijfsleven.
Lees ook onze Whitepaper 'Durf te vragen'
70% van ons lerend vermogen is doen
Natuurlijk begrijp ik dat het bedrijfsleven (organisaties) een verzameling is van professionals die met hun achtergronden en opleidingen waar ze hun professionele bijdrage kunnen en mogen leveren om een bedrijf op te bouwen. Vaak hebben ze tot doel om meer omzet te genereren, hogere klanttevredenheid te realiseren, meer maatschappelijke bijdrage te leveren of een groter marktaandeel te creëren. Maar je bent als persoon nooit uitgeleerd. En niet alles wat we leren krijgen we van de boeken die we lezen, of trainingen en opleidingen die we volgen. Uit een onderzoek van Harvard Business Review blijkt dat trainingen en opleidingen ca. 20% invloed hebben op ons leren. Terwijl 70% van ons lerend vermogen wordt veroorzaakt door gewoon dingen te doen. Dingen in de praktijk doen. En ja, soms gaat er iets fout als we gewoon dingen doen. Maar net zoals met leren fietsen, is fouten maken erg belangrijk. Wat dan leer je pas echt. Door te weten hoe het niet moet, weet je steeds meer en beter hoe het wel moet.
'Autopsie' plegen
In een bedrijf waar ik eindverantwoordelijk was maakte een collega een fout. Men zou dat een “stomme” fout noemen met financiële consequenties. Maar haar intenties waren goed. Ze had een plan, alleen het plan pakte verkeerd uit. En daar sta je dan. Haar direct leidinggevende kwam bij mij en gaf aan de medewerker te willen ontslaan vanwege deze fout. Dat is logisch gezien de eerste reflex van een leidinggevende. Het hele verhaal gehoord te hebben vond ik het slecht idee om haar te ontslaan. Niet alleen is dat het verkeerde signaal naar de rest van de organisatie. Het vervelende is namelijk dat we dan helemaal niets geleerd hebben van deze fout. Dus in plaats van haar ontslaan gaven we haar een podium (inmiddels als een ervaren fuckup) om haar ervaring over deze fout te delen met haar collega’s. Soort van “autopsie” plegen en laten zien waar het fout ging en hoe we hiervan kunnen leren met elkaar. Ze vond het een geweldig idee en was dankbaar dat we op deze manier omgingen met haar gemaakte fout. Mede door deze aanpak hebben we er niet alleen met z’n allen van geleerd, maar de cultuur van de organisatie veranderde naar een cultuur waar het OK was om fouten maken. Je werd er zelfs extra om gewaardeerd als je dingen probeerde die anderen niet aandurfden. De creativiteit en het vermogen om te innoveren binnen de organisatie nam ook toe. We voelden ons – terecht of onterecht – kampioenen en innovators op ons vakgebied. Puur en alleen omdat de sfeer binnen de organisatie uitnodigde om te leren door fouten te maken. En als je fouten mag maken, ben je juist waakzaam om niet zomaar onnodige risico’s te nemen. Je wordt als het ware eigenaar van de cultuur en de vrijheid die je mag hebben binnen de organisatie.
Waarom is fouten maken dan zo essentieel voor de groei van je organisatiecultuur?
- Het leereffect van fouten maken is vele malen groterdan wanneer dingen goed lopen en je geen fouten maakt. “Fouten fabrieken” zijn de beste leerscholen voor grote mensen.
- Door je fouten te evalueren groeit je reflectievermogen.Je kijkt kritisch naar je eigen handelen. Daardoor heb je grotere kans om te groeien en leren.
- Fouten bevrijden ons van de angsten die ons klein houden.Je kent de uitspraken: angst is een slechte raadgever. Door fouten te maken geven we aan niet angstig te zijn.
- Fouten maken geeft onze motivatie een extra impuls.Het is ons instinct om fouten te willen corrigeren. Denk aan een dribbelende voetballer die de bal kwijtraakt door een fout. Dat vindt niemand leuk. Zeker niet een gedreven dribbelaar. Dus, gaat de dribbelaar direct daarna als een gek verdedigen om de de bal af te pakken. Eigenlijk is hij bezig zijn fout goed te maken.
- Fouten maken helpt ons te switchen van een fixed mindset naar een growth mindset.Het is niet altijd zwart-wit of goed-slecht. Train je hersenen om fouten te accepteren als ongeplande leermogelijkheden.
- Door fouten te maken worden we continue herinnerd aan het feit dat we imperfect en lerend zijn. En dat experimenteren toch echt wel een van de beste manieren is om te leren.
- Fouten maken maakt ons meer een mens, ontspant de sfeer binnen de organisatie en als we een speelse wijze verzinnen om de fouten te corrigeren en te delen dan heb je helemaal “goud in handen”.
Hoeveel ruimte is er binnen jouw organisatie om te experimenteren? Hoe gaat jouw organisatie om met de ruimte om “verantwoorde” fouten te maken? En hoe wordt er omgegaan met de individuele gevallen die wel iets nieuws proberen en fouten maken? Onderzoek deze ingrediënten binnen jouw organisatie en kijk of dat anders en beter kan. Heb het lef om dingen uit te proberen. Natuurlijk niet klakkeloos maar juist met visie en beleid. Maar doe het. Doe het met het doel om te leren. En vier met elkaar alle bloopers en fuckups. Want daar zit je leerstof. Wat je ook doet, ik wens je in ieder geval veel fouten toe.
