Leiderschap in tijden van crisis

 De snelheid en impact van de corona crises is van ongekende proporties. Een crises met deze omvang en reikwijdte hebben de meeste van ons nog niet eerder meegemaakt. Toch zijn er altijd lessen uit het verleden te trekken hoe je als leider met een dergelijke crises om moet gaan. Reden voor Deloitte om de belangrijkste inzichten op een rij te zetten.

1. Plan vanuit het hart ... en het hoofd

Essentieel is om te herkennen wat voor impact onzekerheid op jouw medewerkers heeft. Emotionele intelligentie is van cruciaal belang. De eerste prioriteit moet dan ook liggen bij de bescherming van de medewerkers gevolgd door hun economisch welzijn.

Maar dit speelt ook bij uw klanten. Zij worstelen ook met deze crises en verwachten empathie. Hierbij kunnen simpele dingen grote dingen zijn. Zo vraagt UberEats aan zijn klanten of ze willen dat het eten aan de deur wordt achtergelaten. Sommige winkels laten hun personeel zichtbaar desinfecterend middel gebruiken om zo de zorgen van de klanten weg te nemen.

Daarnaast moeten leiders een harde, rationele lijn nemen om financiële prestaties te beschermen (cash is king). Deloitte adviseert de volgende stappen:

1. Centraliseer de besluitvorming
2. Inventariseer alle beschikbare geldbronnen die het bedrijf heeft
3. Bekijk alle mogelijke economische scenario's
4. Modeleer de mogelijke financiële impact van deze scenario's op de winstgevendheid en liquiditeit
5. Bepaal de ‘niet-onderhandelbare’ zaken
6. Inventariseer welke opties overblijven
7. Bepaald welke acties genomen moeten worden

2. Hou vast aan jouw organisatie doelstelling (purpose)

Niks is zo makkelijk om de purpose maar even te vergeten. Toch is het belangrijk ook tijdens een crises om besluiten te nemen die aansluiten bij de doelstelling van de organisatie. Ook omdat de verschillende stakeholders dit nauwlettend in de gaten houden. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat:

• Purpose vergroot de betrokkenheid van de medewerkers: wanneer bedrijven gericht zijn op een authentiek doel, voelen werknemers dat hun werk zin heeft;

• Purpose trekt loyale klanten aan die bij u blijven tijdens een recessie: 8 op de 10 consumenten zeggen loyaler te zijn aan doelgerichte merken;

• Purpose helpt bedrijven op de juiste manier te transformeren: bedrijven hebben hierdoor een scherper gevoel voor hoe ze zich moeten ontwikkelen en hun transformatie is daardoor meer samenhangend.

3. Streef naar snelheid boven elegantie

Snelheid is bepalend. Accepteer dat je in een crises situatie niet alle informatie beschikbaar hebt. Probeer zoveel mogelijk gegevens te verzamelen om niet helemaal blind te vliegen maar wees vervolgens besluitvaardig. Wanneer de crisis voorbij is, is er genoeg tijd om een grondige evaluatie uit te voeren hoe je de informatiekwaliteit in toekomstige crises kunt verbeteren maar niet nu.

4. Bezit het verhaal

Er is een fijn evenwicht tussen vooraf communiceren en alle feiten kennen en te laat reageren. Het is beter om kortere, frequentere berichten te versturen op basis van wat je wel weet en later de details in te vullen. Als er geen verhaal is, is er een kans dat uw medewerkers en klanten deze leegte gaan vullen met verkeerde informatie en aannames.

5. Omarm de lange termijn 

Uit een Harvard Business Review onderzoek naar de laatste drie recessies bleek dat de bedrijven die de kosten het snelst en het diepst verlaagden, het slechtste presteerden nadat de economie zich herstelde. De winnaars waren degene die de juiste balans hadden gevonden tussen korte- en lange termijnstrategieën door de kosten te verlagen om de recessie te overleven maar te blijven investeren in de toekomst. Dit klinkt logisch maar het blijkt telkens weer dat bedrijven bijzonder vatbaar zijn voor korte termijn denken.

• Anticipeer op structurele veranderingen en hun blijvende effecten: Deze crises versnelt waarschijnlijk fundamentele en structurele veranderingen die onvermijdelijk waren. Deze structurele veranderingen kunnen er ook toe leiden dat u uw strategie en planning moet wijzigen. Als u bijvoorbeeld uw personeelsmodel verschuift naar meer thuiswerken, hoe zou dat dan uw vastgoedportefeuille kunnen beïnvloeden? Zijn er kostenbesparingen die u kunt behalen door de fysieke voetafdruk van uw organisatie te verkleinen? Welke wijzigingen moet u aanbrengen in het management- en communicatiebeleid om een meer verspreid personeelsbestand te leiden?

• Word een marktvormer: Degene die de toekomst van hun bedrijfstak vormgeven in plaats van zich eraan aan te passen, zullen sterker naar voren komen.

• Denk na over toekomstige bedrijfsmodellen: Hoe zullen opkomende trends, structurele veranderingen en nieuwe markten de manier veranderen waarop uw bedrijf en branche morgen wordt georganiseerd?

COVID-19 is anders maar heeft ook veel overeenkomsten met eerdere crises situaties. Duidelijkheid in denken, communicatie en besluitvorming is van groot belang. Leiders die deze duidelijkheid het beste kunnen laten zien zullen hun organisaties inspireren om door deze crisis heen te komen en voor te bereiden op wat er ook mag komen.